Verslag VZVZ Leveranciersdag 27 maart

Per ambulance naar spoedeisende hulp: wat is daarvoor nodig?

Implementatieadviseur Irma Jongeneel en IT-architect Wouter Lindhoud van VZVZ laten aan de hand van een usecase overdracht van ambulancezorg naar de spoedeisende hulp (SEH) zien hoe het proces en de onderliggende gemeenschappelijke voorzieningen met elkaar samenhangen. Wat heeft de acute zorg nodig om tot gegevensuitwisseling te komen? Wat is in dit verband belangrijk voor leveranciers om te ontwikkelen?

Irma schetst hoe een aanspreekbare patiënt per ambulance naar het ziekenhuis wordt vervoerd. Enkele stappen die ze benoemt: het eenmalig inloggen bij de start van de dienst door de ambulanceverpleegkundige, de ontvangst van de inzetopdracht, het registreren van hulpvraag en diagnose, het verkrijgen van de patiënttoestemming, de afstemming met de SEH van de komst van de patiënt en de feitelijke overdracht. Schematisch maakt Irma per stap duidelijk wat er op die momenten in de AMBIS- en ZIS-applicaties gebeurt, op basis van welke gemeenschappelijke voorzieningen in de onderliggende infrastructuur. Irma: ‘Als het ID-bewijs van de patiënt wordt gescand met de ZORG-ID Smart-app, wordt onder andere een inschrijftoken aangemaakt. Via het LSP en Mitz wordt intussen gemeld dat er nog geen toestemming is vastgelegd door deze patiënt. In dit geval geeft de patiënt alsnog toestemming en die wordt via het AMBIS-systeem vastgelegd met een 72-uurs-toestemmingsknop in Mitz. Mede op basis van de nu opvraagbare gegevens wordt besloten naar de SEH te rijden. Het inschrijftoken wordt alvast als “bijlage” meegestuurd met de vooraankondiging. De SEH kan zich gaan voorbereiden en al gegevens over de patiënt opvragen. Het overdrachtsproces ter plaatse wordt nu veel minder arbeidsintensief, men kan zich veel sneller richten op de patiënt.’

Wouter vraagt de zaal of deze integrale benadering van proces en onderliggende gemeenschappelijke voorzieningen nieuwe inzichten geeft? ‘Er komt veel op leveranciers af, waaraan hebben jullie behoefte?’ Een deelnemer: ‘Ik vind deze manier positief, overzichtelijk.’ Steven vraagt of het de koepels ook helpt. ‘Ja, het helpt me om uit te leggen op welke plek wat nodig is en om te begrijpen waarom VZVZ iets in een werkplan zet.’ Irma: ‘Laat het ons vooral weten als we nog een of twee usecases moeten uitwerken. En een tip voor bij Mitz-implementaties: begin met raadplegersknop! Het is essentieel dat HIS-sen een spoedsamenvatting kunnen opleveren. De meeste leveranciers zijn daar al een heel eind mee klaar, het gaat om dezelfde bouwstenen als binnen de ketenzorg. Neem die laatste stap.’

Twiin gaat Nuts en AORTA-LSP verbinden

Drie samenwerkingspartners doen ieder een deel van de presentatie over de samenwerking tussen Twiin, Nuts en AORTA-LSP. Frank Willems (VZVZ): ‘We kunnen hier wel spreken van een baanbrekende ontwikkeling. Het gaat steeds over het Integraal Zorgakkoord (IZA), de Nationale Visie en Strategie (NVS) en het landelijk vertrouwensstelsel (LVS), maar het is ook begonnen met: laten we kijken of we verschillende dingen aan elkaar kunnen knopen. Zo is het van onderaf begonnen en het beleid is erop aangehaakt. Databeschikbaarheid is de stip op de horizon.’ 

Zorginfrastructuren die niet op elkaar aansluiten, ontbrekende juridische randvoorwaarden, de vraag wat verschillende programma’s en projecten precies voor elkaar betekenen… er is op dit moment geen sprake van duurzame landelijke uitwisseling. Frank: ‘Heel belangrijk is eerst het harmoniseren van vertrouwensafspraken in de afsprakenstelsels: zorg voor samenhang en verbinding tussen de geprioriteerde gegevensuitwisselingen, de kernset IZA en de European Patient Summary (EPS).’ In een kerngroep werken Twiin, Aorta/LSP, MedMij en Nuts samen, onder regie van VWS.’

Schaalbaar samenwerken via Twiin

‘Schaalbaar’ is het kernwoord van de presentatie van Florian Visser van Twiin. ‘Momenteel zien we samenwerkingsverbanden waarbinnen organisaties alles een-op-een afspreken. Dat is niet schaalbaar. Twiin is een verbindend afsprakenstelsel waarop deelnemers kunnen aansluiten en naar elkaar toe groeien. We werken met een generiek deel met onder meer het vertrouwensstelsel en een specifiek deel voor bepaalde zorgtoepassingen.’

Naast de Twiin-deelnemer hebben de gevalideerde Twiin-knooppunten (GtK’s) een belangrijke rol:. ‘Als GtK kun je het verbindend afsprakenstelsel gebruiken als uitgangspunt voor doorontwikkeling en als basis voor databeschikbaarheid.’ Het Twiin Afsprakenstelsel richt zich op de interoperabiliteit van plateau 1 van de NVS en de voorbereiding op plateau 2 en 3.’

Work in progress: uitwisselen met AORTA-LSP

Wouter Tesink (VZVZ) legt uit dat het LSP een GtK wordt. Hij neemt als usecase de zelfstandige klinieken die met ziekenhuizen willen uitwisselen en schetst een BgZ-uitwisseling tussen AORTA en het Zorgplatform van Chipsoft binnen Twiin. ‘We moeten nog verschillende zaken aanpassen, bijvoorbeeld de AORTA-specificaties voor de Technical Agreement Notified Pull en de adressering “achter de voordeur”. Ook kijken we al verder naar de eisen van Twiin Afsprakenstelsel1.3.’

In mei 2023 was er een geslaagde AORTA-Nuts-hackathon. ‘We kregen te maken met zaken als: hoe adresseer je elkaar? AORTA doet dat via ZORG-AB, Nuts met decentralized identifiers (DID). En authenticatie gaat binnen AORTA met SAML2 en bij Nuts via verifiable credentials (VC). Hoe kunnen we dit soort dingen oplossen met bijvoorbeeld tijdelijke shortcuts?’

Nuts neemt netwerk als basis

Sergej van Middendorp van Nuts zoomt uit. ‘De focus verschuift van zorg naar gezondheid, een enorme opgave. Uitgangspunt worden:

• Preventie en gezondheid;
• Samenwerken over de domeinen heen;
• Zorgvernieuwing en meer werkplezier;
• Internationale open standaarden.

Hij noemt ‘Positieve gezondheid’ en ‘Health in All Policies’ als leidende modellen. ‘We moeten ons verbreden van denken in ketens naar denken in integrale netwerken. Nuts is gestart vanuit een netwerkvisie. We regelen een aantal generieke functies zodat er vertrouwen ontstaat om uit te wisselen via het publieke internet en maken daarbij gebruik van internationale open standaarden en vertrouwensraamwerken.’

Samenvattend vult Florian aan dat het wel belangrijk is om alles in de tijd te plotten. ‘De NVS helpt bij de volgordelijkheid.’ Frank: ‘We groeien samen toe naar plateau 2 en 3 van de NVS door gebruik te maken van Twiin als verbindend afsprakenstelsel.’

Toekomstvragen

Een medewerker van een koepelorganisatie: ‘Ik wil graag weten hoe ik dit verhaal vertaal naar zorgaanbieders en zorgverleners: welke toekomstbestendige keuzes kunnen we adviseren?’ Florian: ‘Beleg dit thema strategisch, daar hoort kennis bij om keuzes te maken.’ Een andere vraag: ‘Als ik een overeenkomst heb met LSP, is die dan straks ook direct geldig voor Twiin?’ Florian: ‘Dat is een juridische kwestie die we hopelijk voor de release in het najaar hebben uitgezocht.’

Frank over de doorontwikkeling van de samenwerking: ‘Internationaal is er een bepaalde druk, VWS neemt de regie en intussen zijn wij aan het samenwerken. We staan samen aan de lat voor dezelfde vraagstukken.’ Over validering: ‘We moeten proces en praktijk bij elkaar brengen, het LVS en de generieke functies samenvoegen. Twiin heeft daar een rol in en ook het Nationaal Test en Validatiecentrum (NTV).’

Europese gegevensuitwisseling PIEZO: via PoC naar compliance check

Hoe komen we tot een veilige uitwisseling van zorggegevens in Europa? CIBG, ICTU, Nictiz en VZVZ werken in nauw samenspel met het Nederlands Huisartsengenootschap en Patiëntenfederatie Nederland aan het Programma Implementatie Europese Zorgdiensten (PIEZO), dit in opdracht van VWS en met financiering door de EU.

Programmamanager Patty Heemskerk geeft een update. ‘Op dit moment kunnen Nederlandse zorgverleners al patiëntsamenvattingen opvragen van buitenlandse patiënten uit Europa (PS-B). Dit gaat via het Nationaal Contactpunt voor e-Health (NCPeH-NL). In 2023 zijn we gestart met de volgende fase van PIEZO: het kunnen opvragen van de patiëntsamenvatting van Nederlanders door buitenlandse zorgverleners (PS-A). Naar verwachting is dat in 2026 mogelijk. Met PIEZO bereiden we ons voor op de European Health Data Space (EHDS). Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn veiligheid, betrouwbaarheid en toestemming.’ Patty benadrukt dat de PS-A in fases zal worden geïmplementeerd met een minimale inspanning van huisartsen en HIS-en. ‘Ook houdt de burger zeggenschap over de uitwisseling door het al dan niet geven van toestemming in Mitz.’

Ze vervolgt: ‘2024 staat in het teken van voorbereiden, in 2025 vinden de compliance check en een productietest plaats en in 2026 staat de livegang gepland. De compliance check ervaren we als een echte audit. De ketenpartners krijgen gedetailleerde vragen op allerlei gebieden, waaronder juridisch, technisch, functioneel en informatieveiligheid. Om te kunnen deelnemen aan de compliance check moeten we in Nederland eerst een ketentest (PoC) hebben gedaan.’

Patty staat stil bij het afsprakenstelsel, ook wel de ‘circle of trust’ genoemd. Daarin zitten diverse procesmatige en technische waarborgen om ervoor te zorgen dat Europese zorgaanbieders niet op onrechtmatige wijze gegevens kunnen opvragen. Het basisprincipe is dat Europese lidstaten pas kunnen deelnemen wanneer ze aan strenge eisen voldoen en door de audit heenkomen. Ze worden daarnaast ook periodiek geaudit. ‘Omdat alle landen door diezelfde strikte compliance check gaan, kunnen we erop vertrouwen dat een aangesloten NCPeH van een ander land voldoet aan alle eisen. De inrichting van de zorgprocessen is aan elk land zelf, wij willen ook niet dat Duitsland hier komt uitleggen hoe wij dat moeten doen.’

Op een vraag of PIEZO kwantitatief veel oplost, zegt Patty: ‘Het uitgangspunt is niet of het voor grote aantallen burgers soelaas zal bieden. Het uitgangspunt is het recht op goede zorg, of je nu in je eigen land bent of elders in Europa. Wel kijk je bij de volgorde van landen met wie je live gaat naar hoeveel verkeer er is met een bepaald land.’

Patty sluit af met een enthousiasmerende oproep aan leveranciers om deel te nemen aan de PoC deze zomer. ‘Aanmeldingen mogen naar floris.horst@vzvz.nl. Zo bereid je je ook alvast voor op de Europese wetgeving van de EHDS die eraan komt!’

Ideeën voor onderwerpen?

Ook aan het einde van de dag is de positieve vibe onder de deelnemers nog voelbaar. Steven kijkt in zijn afsluiting terug op een interactieve dag. Hij noemt alvast het belangrijkste onderwerp van de volgende, op 26 juni: medicatieoverdracht en de rol van ZORG-AB. ‘Ook het NTV komt dan aan bod. En andere onderwerpen die jullie interesseren. Meld je maar!’