HIPMa: ICT in huisartsenzorg samenhangend prioriteren
Wat willen huisartsen van hun systeem?
Huisartsen stellen verschillende eisen aan hun systemen. Verbeteringen moeten hen bijvoorbeeld:
- minder handwerk opleveren
- actuelere gegevens bieden
- beter proactief ondersteunen
Een voorbeeld van proactieve ondersteuning: labwaarden komen niet terug als kale labwaarden, maar het systeem geeft direct aan wat er opvalt bij deze patiënt. Een opmerking kan dan zijn ‘check of je de medicatie moet aanpassen.’ Zo helpt het systeem een huisarts de informatie te managen.
De zorgverlener centraal voor HIPMa
Heleen van Boetzelaer (Programmamanager Informatisering Huisartsenzorg bij het NHG): ‘De geprioriteerde projecten moeten van meerwaarde zijn voor de huisarts. Daarmee zorgen we ervoor dat de uiteindelijke winst van HIPMa toekomt aan de zorgverlener. De huisarts wordt in staat gesteld te werken met een up-to-date informatiesysteem dat hem ondersteunt in zijn werkproces en het mogelijk maakt veilig gegevens uit te wisselen met de patiënt en met andere zorgverleners.’
Veelheid van wensen
Joppe: ‘Als je de wensen van de huisartsen ziet én van alle partijen daaromheen… Huisartsen willen met één druk op de knop het dossier van een nieuwe patiënt kunnen inlezen, de spoedketen wil behandelgrenzen uitwisselen, er loopt een landelijk project Medicatieoverdracht, de overheid is scherp op informatiebeveiliging. Al die projecten zitten in verschillende fases, worden uit verschillende potjes betaald en dienen een ander belang. En iedereen gaat los van elkaar naar een leverancier. Die heeft misschien na het ene project de spreekwoordelijke weg net weer dichtgegooid om hem vervolgens voor een nieuw project weer te moeten openbreken. “Spreek dat tevoren met elkaar af”, zal hij denken.’
Toetsen aan vaste criteria
Joppe vertelt dat de samenwerking tussen de deelnemers sinds het Hoofdlijnakkoord Huisartsen van 2018 organisch gegroeid is en versneld werd door een project in coronatijd. ‘Vanuit alle zeven organisaties zit sinds 2021 een lid aan de adviestafel. Daar worden door het jaar heen ideeën verzameld en getoetst aan een vaste set criteria en de voortgang van lopende projecten gemonitord. De tafel dient in november gezamenlijk een advies voor prioritering in voor het komende jaar: welke projecten zijn “rijp” genoeg om te worden opgepakt, welke lopen door? De bestuurstafel stelt het jaarplan vervolgens in december vast.’
In de praktijk komt één van de deelnemers met een project en brengt vervolgens een projectcanvas in. Al naar gelang hij meer vinkjes kan zetten bij criteria als doel, opdrachtgever, budget en samenhang met andere projecten komt het idee in de fase ‘initiatie’, ‘voorbereiding’, ‘realisatie’ of ‘implementatie’. Joppe: ‘Het gebeurt nog dat iemand denkt dat zijn plan in fase 3 zit, terwijl het op basis van de criteria nog niet meer is dan een idee, zonder helder doel of concrete opdrachtgever.’
Wat wordt gevraagd, wordt duidelijker
Elk onderwerp of project vraagt capaciteit, de fase bepaalt wat voor capaciteit wordt gevraagd: analyse, ontwikkeling of implementatie. ‘Ook dat nemen we mee bij het prioriteren. Dan kiezen we bijvoorbeeld voor vijf analyse-projecten, twee ontwikkelprojecten en één implementatieproject. En we proberen die in hun verschillende fases in te plotten door het jaar heen. Dan weet een leverancier dat hij in het tweede kwartaal dit-of-dat kan verwachten.’
Joppe denkt dat leveranciers het afgelopen jaar al iets meer duidelijkheid hadden dan vóór HIPMa. ‘Ze kunnen terugvallen op een afgesproken lijst. We kunnen elkaar daar nu ook beter op aanspreken.’
Capaciteit inschatten is een lastige opgave, iets kan onderweg mee- of tegenvallen. Waar haal je dan de extra capaciteit vandaan of wat doe je met de opengevallen ruimte? ‘De tijd staat niet stil, omstandigheden veranderen. Het blijft puzzelen en afwegen, maar nu gelukkig wel samen.’
Dossieroverdracht: korte en lange termijn
Een belangrijk project vanuit de gebruikers is de dossieroverdracht tussen huisartsen. Heleen: ‘Dossieroverdracht hebben we in tweeën geknipt: eerst de correspondentieoverdracht verbeteren. Koppelingen tussen brieven en episodes raakten kwijt tijdens de overdracht, waardoor informatie voor de huisarts niet meer goed vindbaar was in het patiëntendossier. Dat deel van het project zit sinds mei in de implementatiefase en kan van de lijst af. Nu gaan we werken aan het tweede deel, daarmee zitten we in de initiatiefase, want dan gaat het over de transitie van Edifact naar ZIB’s. Dat is fundamenteel en hangt samen met andere projecten.’
Die samenhang is ook een criterium dat meeweegt: is een project onmisbaar voor een ander project? Dan moet het prioriteit krijgen. ‘Daarin zijn we pragmatisch. Bijvoorbeeld het mogelijk maken behandelgrenzen te registeren. Dat doen we in 2023 en uitwisselen in de Acute zorgketen pas daarna.’
2024?
Over de lijst voor 2024 kan Joppe weinig meer zeggen dan dat die in december openbaar wordt. Hij hoopt op een balans tussen korte- en langetermijnprojecten, tussen directe verbeteringen van de werkprocessen en meer fundamentele verbeteringen. ‘We moeten samen de agenda managen, de puzzel oplossen. Het gaat niet alleen over inhoudelijke prioriteiten, ook over logische volgorde, over samenhang.’
Over het draagvlak van de uiteindelijke prioriteitenlijst heeft hij niet zoveel zorgen. ‘Iedereen kan meepraten.’
De leveranciers wil hij expliciet oproepen binnen HIPMa ook zelf met projecten te komen. ‘Zij kunnen ook met ideeën komen, bijvoorbeeld hoe we de transitie naar bouwstenen moeten aanpakken. We hebben het vehikel nu – ga het gebruiken!’